Jeśli NSA utrzyma w mocy unieważnienie stołecznej uchwały śmieciowej, skłoni to Warszawę do dobrowolnego wykonania wyroku – ocenia radca prawny Hubert Pochylski z kancelarii Parchimowicz i Kwaśniewski Sp. p.
Kancelaria reprezentowała przed warszawskim WSA spółdzielnię mieszkaniową w sprawie o unieważnienia stołecznej uchwały śmieciowej. Sąd częściowo ją unieważnił.
Co przeważyło?
Rozpoznając skargę spółdzielni mieszkaniowej RSM Praga, WSA w Warszawie zwrócił uwagę, że uchwała śmieciowa z 12 grudnia 2019 r. przyjęła dla gospodarstw domowych dwie różne stawki opłat za śmieci, w zależności od tego, czy gospodarstwo domowe znajduje się w domu jednorodzinnym, czy w budynku wielolokalowym. Tymczasem art. 6j ust. 2 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach pozwalał Radzie m. st. Warszawy na przyjęcie wyłącznie jednej stawki opłat za śmieci od gospodarstwa domowego. Tak przepis ustawy odczytał już Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 12 sierpnia 2020 r. (II FSK 2113/19), w którym wskazano, że „w przypadku metody od gospodarstwa domowego powinna być uchwalona jedna stawka opłaty za gospodarowanie odpadami”. Użyte w ustawie sformułowanie „jedna stawka” wyklucza możliwość różnicowania stawki, bo to prowadzi do ustalenia dwóch lub więcej stawek, co pozostaje w oczywistej sprzeczności z treścią tego przepisu. Rada m.st. Warszawy przyjęła zatem stawki niezgodnie z przywołanym przepisem, co słusznie skłoniło WSA w Warszawie do stwierdzenia nieważności przepisów wprowadzających stawki. W tym kontekście niezrozumiałe są wypowiedzi stołecznych urzędników, którzy mówią o zaskoczeniu wyrokiem i problemie ustrojowym.Unieważniona uchwała obowiązuje do 1 kwietnia 2021 r.
Warszawiacy nie muszą płacić za śmieci?
Nie, 1 kwietnia wchodzą w życie uchwały śmieciowe przyjęte przez Radę m.st. Warszawy w październiku i listopadzie 2020 r. Uchwały te uzależniają wysokość opłat za śmieci od zużycia wody, co dla zdecydowanej większości gospodarstw domowych w Warszawie będzie równoznaczne ze znacznym wzrostem opłat za śmieci. Według szacunków spółdzielni mieszkaniowej RSM Praga, średni wzrost opłat wyniesie blisko 35 proc., a biorąc pod uwagę podwyżkę sprzed roku, wzrosną one pięciokrotnie. Uchwały te zostały zaskarżone m.in. przez naszą kancelarię w imieniu spółdzielni mieszkaniowej RSM Praga, inne spółdzielnie oraz prawników Instytutu Ordo Iuris. Mamy nadzieję, że WSA w Warszawie dostrzeże przesłanki stwierdzenia nieważności także tych uchwał.
Jeśli NSA utrzyma w mocy unieważnienie, mieszkańcy mogą domagać się zwrotu pieniędzy?
Utrzymanie w mocy przez NSA wyroku WSA w Warszawie spowoduje specyficzny stan prawny. Unieważnione przepisy będą traktowane tak, jakby nigdy nie zostały uchwalone. Będzie to oznaczać, że m.st. Warszawa przez wiele miesięcy pobierało od warszawiaków opłaty za śmieci w danej wysokości bez podstawy prawnej. Uważam jednak, że zamiast zwracać warszawiakom nienależne opłaty za śmieci, miasto będzie wolało je zaliczyć na poczet przyszłych opłat za śmieci. W każdym jednak przypadku w budżecie m.st. Warszawy pojawi się ogromna dziura.
Czy konieczny będzie do tego jakiś wniosek?
Jeżeli Warszawa nie będzie chciała dobrowolnie zwrócić nienależnych opłat za śmieci, to konieczne będzie wystosowanie wezwania do zapłaty. Jeżeli wezwanie nie przyniesie skutku, konieczne będzie wystąpienie na drogę sądową. Wydaje się jednak, że widmo tysięcy postępowań sądowych o zwrot nienależnych opłat i związanych z tym kosztów skłoni Warszawę do dobrowolnego wykonania prawomocnego już wtedy wyroku. Warszawiacy będą mogli domagać się zwrotu nienależnych opłat za śmieci za czas, w którym wnosili opłaty na podstawie uchwały śmieciowej z 12 grudnia 2019 r., tj. od 1 marca 2020 r. do 31 marca 2021r.

                                                                                                                    Źródło: Rzeczpospolita Nr 56 (11907)